Adam Ferdynand Karwowski, pochodzący z Karwowa h. Pniejnia, to postać o wielkim znaczeniu dla polskiej medycyny. Urodził się 22 marca 1873 roku w Ostrowie Wielkopolskim, a zmarł 13 września 1933 roku w Poznaniu.
Był profesorem dermatologii i wenerologii na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie przyczynił się do rozwinięcia wiedzy i praktyki w dziedzinie chorób skóry i chorób przenoszonych drogą płciową. Jako doświadczony lekarz, pełnił funkcję pierwszego kierownika Kliniki Dermatologicznej w Szpitalu Miejskim w Poznaniu, gdzie pracował w latach 1921–1933.
Kiedy mówimy o jego karierze, warto również wspomnieć, że Adam Karwowski był pułkownikiem lekarzem Wojska Polskiego, co odzwierciedla jego zasługi nie tylko w dziedzinie medycyny cywilnej, ale i wojskowej.
Życiorys
Adam Karwowski był synem Stanisława Karwowskiego oraz Marii Pstrokońskiej. Swoje edukacyjne kroki stawiał w gimnazjach w Żeganiu i Głubczycach, gdzie z powodzeniem zdał maturę z odznaczeniem. Jego kariera akademicka obejmowała studia medyczne na niemieckojęzycznych uczelniach w Würzburgu, Lipsku, Fryburgu, Monachium, Berlinie oraz Innsbrucku. Na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu uzyskał stopień doktora, odznaczając się predykatem summa cum laude.
Po uzyskaniu wykształcenia, Adam Karwowski został lekarzem marynarki handlowej, co pozwoliło mu na podróże do Ameryki Południowej, obejmującej m.in. Brazylię, Chile, Argentynę oraz Urugwaj, a także do Afryki, gdzie odwiedził Madagaskar oraz Republikę Natalii. Po powrocie do Europy skoncentrował się na dalszym kształceniu w dziedzinie dermatologii we Wrocławiu, Fryburgu, Berlinie oraz Paryżu. Swoje umiejętności wykorzystał, pełniąc funkcję sekundariusza w Zakładzie SS. Miłosierdzia w Poznaniu przez 1,5 roku, a w 1915 roku objął stanowisko lekarza naczelnego oddziału dermatologicznego w Szpitalu Miejskim w Poznaniu.
W czasie I wojny światowej został wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego i służył jako ordynariusz wojskowego szpitala dermatologicznego. W roku 1918 znajdował się na froncie francuskim, jednak pod koniec tego roku wrócił do Poznania z powodu ciężkiej choroby. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku, dołączył do Wojska Polskiego, gdzie awansowano go do stopnia majora lekarza, a następnie podpułkownika, obejmując stanowisko naczelnika szpitala wenerycznego w Poznaniu, które zajmował od 1919 do 1921 roku. Równocześnie, od 1919 roku, pełnił funkcję naczelnym lekarzem oddziału skórnego w Szpitalu Miejskim w Poznaniu.
Od roku 1921 aż do śmierci kierował Kliniką Dermatologiczną w Szpitalu Miejskim. W tym samym roku rozpoczął działalność dydaktyczną na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie wykładał choroby skórne oraz weneryczne. Habilitację z zakresu tych chorób uzyskał w 1922 roku, a już w 1923 roku został profesorem nadzwyczajnym. W tymże roku opublikował swoje ważne badania pt. „O mało dotąd znanych naskórkowych jamkach obrączkowych powstałych z objawami rumienia”. Na Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w Warszawie w 1925 roku wyraził swoje negative stanowisko wobec polityki kas chorych.
Karwowski był również redaktorem naczelnym „Nowin Lekarskich”, dziekanem Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego, współzałożycielem Związku Lekarzy Państwa Polskiego, a także zakładającym i pełniącym rolę prezesa Związku Lekarzy Zachodniej Polski. Dodatkowo, był wiceprezesem oraz członkiem honorowym Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, a także członkiem honorowym Jugosłowiańskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Jego zaangażowanie w tworzeniu Związku Lekarzy Słowiańskich oraz Związku Dermatologów Słowiańskich również zasługuje na uwagę.
Adam Karwowski odszedł nagle 13 września 1933 roku podczas XIV Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu. Jego pamięć uczczono także następnego dnia, 15 września, kiedy to został pochowany na cmentarzu św. Jana Vianneya w Poznaniu.
Ordery i odznaczenia
Adam Karwowski otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń w uznaniu jego wybitnych zasług. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę jego honorowych wyróżnień:
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 22 grudnia 1928 roku,
- Order Korony Jugosłowiańskiej, nadany przez Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców,
- Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy, ustanowiony przez Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców,
- Komandor Orderu Świętego Sawy, również z ramienia Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców.
Upamiętnienie
Budowla zlokalizowana przy ul. Skarbowej 9, obecnie znanej jako ul. Taczaka, pełniła rolę siedziby Okręgu Wielkopolskiego Związku Lekarzy Państwa Polskiego i była określana jako Dom Lekarski im. Adama Karwowskiego. W roku 1934 na frontowej ścianie tego obiektu została umieszczona tablica pamiątkowa, lecz niestety została ona zniszczona w nieokreślonych okolicznościach.
W 1973 roku, na budynku Szpitala Miejskiego im. J. Strusia, zainstalowano nową tablicę, która miała na celu upamiętnienie osiągnięć Adama Karwowskiego oraz jego wkładu w rozwój medycyny w regionie.
Dodatkowo, w Lesznie, w hołdzie dla rodziny Karwowskich, jedno z nowych osiedli zyskało nazwisko tej rodziny, co świadczy o ich znaczącej obecności w historii lokalnej społeczności.
Przypisy
- O mało dotąd znanych naskórkowych jamkach obrączkowych powstałych z objawami rumienia. books.google.pl. [dostęp 30.03.2015 r.]
- Zygmunt Wiśniewski: Lekarze w II Rzeczypospolitej (1) – Strach przed Krankenkasami w: Gazeta Lekarska 12/2005; on-line: link
- a b Wydarzenia (s. 434). Kronika Miasta Poznania 4/1933. [dostęp 16.07.2012 r.]
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r Śp. prof. dr. Adam Karwowski. „Dziennik XIV: Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu”, s. 1-2, Nr 4 z 14.09.1933 r.
- a b c Klinika Dermatologiczna, s. 425; on-line
- M.P. z 1928 r. nr 296, poz. 727 „za wybitne zasługi, położone w powstaniu wielkopolskim”.
- Odsłonięcie tablicy: fot. w: Narodowe Archiwum Cyfrowe.
- Ulica Karwowskich w: maps.google.pl.
Pozostali ludzie w kategorii "Medycyna i zdrowie":
Krzysztof Gabryś | Stanisław Kryzan | Jan Żniniewicz | Bernhard Rawitz | Stanisław JerzykowskiOceń: Adam Karwowski