Kościół Najświętszej Marii Panny w Ostrowie Wielkopolskim

---

Historia

Budowa kościoła Najświętszej Marii Panny w Ostrowie Wielkopolskim rozpoczęła się w 1777 roku, kiedy to położono kamień węgielny z inicjatywy lokalnych luteran. Za wsparciem właściciela miasta, Michała Hieronima Radziwiłła, który ofiarował grunt oraz materiały budowlane, budowa została zakończona 13 czerwca 1778 roku. Kościół został konsekrowany 2 października tego samego roku. Do roku 1806 przy kościele znajdował się cmentarz, którego funkcjonowanie zakończyło się po tej dacie.

W 1816 roku, przy wsparciu Antoniego Radziwiłła, zrealizowano pierwszy remont obiektu. W 1855 roku zbudowano nową, murowaną wieżę, zastępując wcześniejszą, z 1819 roku. Na początku XX wieku rozważano zniszczenie starego kościoła i wawzniesienie nowego, murowanego, jednak ostatecznie zdecydowano się jedynie na dobudowanie nowej zakrystii. Po 1945 roku Mały Kościółek, przekazany katolikom, przyjął wezwanie Najświętszej Marii Panny. W latach 1945-1959 pełnił funkcję kościoła garnizonowego, będąc częścią parafii św. Stanisława. Niebawem powstała jednak nowa, samodzielna parafia.

W latach 50. i 60. XX wieku wnętrze kościoła przeszło modernizację, w tym dostosowano ołtarz do zaleceń liturgii posoborowej. W 1973 roku dokonano zmiany hełmu wieży, który zyskał nowy, barokowy styl, zastępując wcześniejszy, gotycki. Od lat 90. XX wieku kościół ponownie przeżywa czas uwielbienia, odbywają się w nim nabożeństwa ewangelickie.

Oprócz samego kościoła, w ramach parafii zlokalizowane były:

• cmentarz przykościelny, użytkowany do 1806 roku,
• cmentarz otwarty w 1806 roku, który został zlikwidowany przez władze komunistyczne jako niemiecki w 1945 roku,
• cmentarz w dzielnicy Krępa, który otwarto w 1911 roku, po wojnie przekształcony w komunalny; w latach 90. został częściowo uporządkowany przez parafię ewangelicką, choć wiele drzew zostało nielegalnie wyciętych; podczas ekumenicznego nabożeństwa w 2005 roku, pochowano szczątki zlikwidowanego drugiego cmentarza,
• pastorówka z 1829 roku, obecnie funkcjonująca jako probostwo katolickie,
• Dom Ewangelicki z 1894 roku, który przeszedł rewitalizację w latach 90. i w chwili obecnej jest poradnią psychologiczno-pedagogiczną.

Dodatkowo, na terenach parafii w 1910 roku zbudowano kamienicę, która została odebrana po II wojnie światowej. Parafia odzyskała ją w latach 90., obecnie znana jest jako Dom im. ks. dra Marcina Lutra oraz Katarzyny, z biurem parafialnym.

Architektura

Świątynia, o której mowa, to jednonawowy kościół z wieżą, który przyciąga wzrok swoją niezwykłą architekturą. Na zewnątrz nawa jest wykonana z drewna w technice szachulcowej, pokryta dachem dwuspadowym krytym dachówką, natomiast wewnętrzna część kościoła została murowana. Wieża, z budowlanym stylem neoromańskim, posiada wejście z boku i jest uwieńczona barokowym hełmem.

Wnętrze kościoła utrzymane jest w estetyce późnobarokowej. Po bokach nawy można zauważyć charakterystyczne dla kościołów ewangelickich z tego okresu podwójne empory, które są podparte na drewnianych filarach. Na elementach tych empor odnajdziemy piękną barokową ornamentykę, w tym Mariogram oraz ażurową dekorację snycerską przedstawiającą Chrystogram.

Chór, który znajduje się w kościele, oparty jest na dwóch rzędach solidnych filarów, co dodaje mu majestatu. Cała świątynia została przesklepiona drewnianym stropem, który charakteryzuje się fasetą oraz eleganckimi kasetonami. W prezbiterium znajduje się ołtarz, który został przesunięty w głąb, a jego datę wykonania wyznaczono na 1778 rok. Jest on w pełni drewniany i reprezentuje barokowy styl.

W ołtarzu, po 1945 roku, umieszczono drewnianą rzeźbę Matki Boskiej, która zastąpiła oryginalny wizerunek Chrystusa w Ogrójcu. Warto wspomnieć, że w kościele znajduje się również barokowa chrzcielnica, która została zaprojektowana w kształcie anioła dzierżącego czarę, co stanowi dodatkowy element dekoracyjny wnętrza.

---

Oceń: Kościół Najświętszej Marii Panny w Ostrowie Wielkopolskim

---