Józef Adamek (polityk)

Polityka i administracja

Józef Adamek był wybitnym polskim politykiem, który urodził się 26 lutego 1875 roku w Ostrowie Wielkopolskim, a zmarł 17 stycznia 1947 roku w Chorzowie. Jego życie było ściśle związane z działalnością społeczną i polityczną w Polsce.

W trakcie swojej kariery pełnił wiele istotnych ról, w tym był związkowcem, który w swoich działaniach dążył do poprawy warunków życia pracowników. W szczególności, Józef Adamek zasiadał jako poseł na Sejm I kadencji II Rzeczypospolitej Polskiej, a także był członkiem Sejmu Śląskiego w obu kadencjach w okresie II RP, gdzie reprezentował Polską Partię Socjalistyczną.

Życiorys

Młodość

Józef Adamek przyszedł na świat w rodzinie, której przedstawicielami byli Jan oraz Barbara z domu Roszek. W miejscowości swojego dzieciństwa ukończył lokalną szkołę ludową, a następnie wraz z rodzicami przeprowadził się do Niemiec, gdzie rodzina osiedliła się w Bochum. Wtedy to Józef podjął studia na kursach handlowych, które były organizowane przez socjaldemokratyczny Związek Niemieckich Górników (Verband Deutscher Bergarbeiter – VDP). Już w wieku 14 lat rozpoczął pracę jako górnik. Swoją służbę wojskową odbył w latach 1895–1897, przynależąc do 28 Pułku Artylerii Polowej w Pirnie.

Działalność związkowa i polityczna w Cesarstwie Niemieckim

Po zakończeniu obowiązkowej służby wojskowej, Józef Adamek związał swoją karierę z centralą Związku Niemieckich Górników, gdzie zajmował się współorganizowaniem górnośląskiej sekcji związku, a w latach 1903–1909 pełnił funkcję jej kierownika. W tym czasie zainicjował swoją działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej Zaboru Pruskiego, będącej polskim odłamem SPD. Adamek był jednym z kluczowych organizatorów struktur tej partii na Górnym Śląsku, piastując w latach 1907–1909 przewodniczącego Zarządu Głównego oraz przynależy do Zarządu od 1906 roku. W 1906 brał udział w zjeździe SPD w Mannheim, zaś w 1907 uczestniczył w Międzynarodowym Kongresie Socjalistycznym zorganizowanym w Stuttgarcie, gdzie kandydował do Reichstagu. Od 1909 roku był redaktorem „Gazety Górniczej” w Bochum, a także współpracował z „Wolnym Związkowcem”, co skutkowało trzykrotnym skazaniem go na grzywnę za obraźliwe treści w prasowych publikacjach. W latach 1913–1925 stał na czołowej pozycji Centralnego Związku Zawodowego Polskiemu (CZZP), którego grupa członkowska w 1923 roku liczyła około 60 000 osób. W trakcie pierwszej wojny światowej po raz kolejny zaciągnął się do armii niemieckiej, gdzie służył do 1918 roku.

Działalność związkowa i polityczna po 1918

W czasie trwania powstań śląskich, Józef Adamek został członkiem Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu, reprezentując CZZP, a także działał w Komitecie Parytetowym obejmującym powiat Katowice. Jako aktywny członek Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), organizował wsparcie dla powstańców z innych regionów. Współpracował z Wojciechem Korfantym oraz Józefem Rymerem, stając się jednym z kluczowych doradców lokalnych władz powstańczych. W tym czasie wydelegowano go również na Międzynarodowy Kongres Pracy w Londynie, gdzie bronił praw Polski wobec Górnego Śląska. W 1922 roku zasiadł w Sejmie Śląskim jako przedstawiciel klubu PPS, pełnił rolę wiceprzewodniczącego oraz uczestniczył w pracach komisji aprowizacyjnej, prawnej i spółdzielczej, z czego wkrótce zrezygnował. Po roku ponownie został posłem do Sejmu Śląskiego w 1930 roku, gdzie sprawował ten mandat do 1935 roku, a także uzupełniał funkcję sekretarza Sejmu. Od 1922 roku był również członkiem Sejmu I kadencji, z listy państwowej nr 2 (PPS). W 1923 roku wstąpił do Rady Nadzorczej Towarzystwa Budowy Domów Robotniczych na Górnym Śląsku. W okresie międzywojennym pełnił wysokie funkcje w PPS, będąc członkiem Rady Naczelnej (1921–1931) oraz przewodniczącym Okręgowego Komitetu Robotniczego na Górnym Śląsku (1928–1929). Józef Adamek kontynuował także działalność związkową, będąc członkiem Wydziału Wykonawczego Komisji Centralnej Związków Zawodowych od 1923 do 1927 roku oraz wiceprzewodniczącym Centralnego Związku Górników w latach 1925–1928. W 1930 roku wystartował z listy PPS do Senatu. W późniejszych latach pełnił rolę urzędnika, od 1927 do 1939 roku zajmując stanowisko kierownika Wydziału Opieki Społecznej Rady Miejskiej w Królewskiej Hucie, a później Chorzowie. W wyniku sytuacji ogólnopolitycznej, we wrześniu 1939 roku Józef Adamek udał się do Lwowa, gdzie również brał udział w działalności politycznej oraz konspiracyjnej, współorganizując sieć kurierską w ramach Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS – Wolność, Równość, Niepodległość, co wiązało się z prowadzeniem kontaktów z rządem emigracyjnym. Po II wojnie światowej, od 1945 również zamieszkiwał Chorzów.

Przypisy

  1. Jacek Majchrowski: Kto był kim w drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: BGW, 1994 r. ISBN 83-7066-569-1.
  2. Tadeusz i Witold Rzepeccy: Sejm i Senat 1922–1927. Poznań: Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, 1923 r.
  3. Stanisław S. Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1983 r.

Oceń: Józef Adamek (polityk)

★★★★★
Średnia ocena:4.72 Liczba ocen:21