Andrzej Niesiołowski

---

Życiorys

Andrzej Niesiołowski był potomkiem znanej rodziny księgarskiej, jego ojcem był Włodzimierz, a matką Helena z rodu Schmidt. Od najmłodszych lat aktywnie uczestniczył w tajnych organizacjach młodzieżowych, takich jak Towarzystwo Tomasza Zana oraz harcerstwo. Ukończył Królewskie Gimnazjum w Ostrowie, gdzie wyróżniał się jako lider. W dniu 10 listopada 1918 roku wspólnie z Włodzimierzem Lewandowskim zorganizował ważny wiec w Domu Katolickim, który zapoczątkował historyczne wydarzenia zwane Republiką Ostrowską.

Począwszy od początku 1919 roku, Niesiołowski wstąpił jako ochotnik do batalionu powstańczego w Szczypiornie, który później przekształcił się w 12 pułk strzelców wielkopolskich. Tam walczył z pełnym poświęceniem na Froncie Południowym. Po demobilizacji oraz uzyskaniu świadectwa dojrzałości, rozpoczął studia dotyczące historii oraz socjologii na Uniwersytecie Warszawskim, które zakończył w 1923 roku na Uniwersytecie Poznańskim.

W roku 1926 uzyskał tytuł doktora filozofii na podstawie rozprawy zatytułowanej „Zagadnienie wolności woli”, a dwa lata później otrzymał dyplom nauczyciela szkół średnich. Przez cztery lata pracował w szkolnictwie średnim w Poznaniu, a od 1929 roku rozpoczął prowadzenie wykładów pedagogicznych dla dorosłych na Uniwersytecie Poznańskim. W 1927 roku Niesiołowski objął stanowisko redaktora w tygodniku „Robotnik”, a dwa lata później przeszedł do redakcji „Nowego Kuriera”. Od 1934 roku całkowicie poświęcił się pracy naukowej.

W przygotowaniach do rozprawy habilitacyjnej, która dotyczyła katolickiego systemu wychowania, bardzo cenił sobie wymianę myśli naukowej. Jednakże maszynopis jego pracy zaginął w czasach wojny, pozostawiając jedynie niewielkie fragmenty publikacji w różnych czasopismach. W 1938 roku przeniósł się do Łodzi, gdzie prowadził wykłady z zakresu socjologii na Wolnej Wszechnicy Łódzkiej. Natomiast angażując się w działania społeczne, kształtował ruch chrześcijańsko-demokratyczny oraz chrześcijańsko-zawodowy, będąc jednym z współtwórców Chrześcijańskiego Związku Młodzieży Pracującej „Odrodzenie” oraz Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego.

Współpracował aktywnie z Akcją Katolicką, a także podejmował działalność w ruchu antyalkoholowym. Był członkiem Filareckiego Związku Elsów. Na początku II wojny światowej, w sierpniu 1939 roku, został powołany do wojska w stopniu podporucznika. Brał udział w wojnie obronnej, ale w trakcie walk pod Kutnem dostał się do niewoli.

W kolejnych latach przebywał w różnych oflagach, takich jak Prenzlau (II A), Arnswalde (II B), Gross Born (II D) oraz Dössel (VI B). Mimo trudnych warunków stale prowadził działalność dydaktyczną oraz naukową, m.in. na kursach nauczycielskich z powodzeniem publikując prace z zakresu socjologii oraz pedagogiki. Jego zaangażowanie zostało docenione, gdyż otrzymał I nagrodę w konkursie organizowanym przez genewską YMCA za pracę „O reformie studiów uniwersyteckich”. Niesiołowski zmarł tragicznie 9 lutego 1945 roku w Dössel, a jego dorobek pozostał testamentem jego zaangażowania w społeczeństwo oraz naukę.

---

Oceń: Andrzej Niesiołowski

---